یکی از بیماری‌های صعب‌العلاج که باید سریع‌تر تشخیص داده شود و برای درمان آن اقدام شود، بیماری ام اس است. علائم ام اس مانند هر بیماری دیگری مشخص است و اگر به آن‌ها توجه شود، تشخیص و درمان آن نیز سریع‌تر شروع می‌شود و بیماری پیشرفت کمتری خواهد داشت. بیماری مولتیپل اسکلروزیس یک بیماری خود ایمنی است که باعث می‌شود تا سیستم دفاعی بدن، بافت‌ها و اندام‌های داخلی را یک عامل بیرونی تشخیص می‌دهد و به آن‌ها حمله می‌کند. این بیماری سبب می‌شود به مرور و در هر بار حمله به بخشی از بدن، مشکلاتی زیاد ایجاد شود که به مرور زندگی فرد را دچار مشکل کند.
پاسخ این سوالات را در این مقاله درمی‌یابیم:
- علائم بیماری ام اس و دلایل بروز آن
- سایر علائم بیماری ام اس
- تشخیص بیماری ام اس چگونه انجام می‌گیرد؟
- آیا پیشگیری از ام اس ممکن است؟
- درمان و پیشگیری از بیماری ام اس در مراحل بروز آن
علائم بیماری ام اس و دلایل بروز آن
هر چند بیماری ام اس، سالانه افراد زیادی را درگیر می‌کند و در بین خانم‌ها و آقایان در سنین میانسالی و حتی جوانی بروز می‌کند، اما هنوز محققان نتوانستند دلیل اصلی ایجاد این بیماری را کشف کنند. در اصل بیماری ام اس به علت تجمع پروتئین آلفا سینوکلئین در سلول‌های مختلف ایجاد می‌شود و این توده‌ها در نمونه‌هایی که از مغز گرفته می‌شود، دیده شده است؛ اما دلیل تجمع این پروتئین هنوز مشخص نیست.
هنگامی که احتمال بیماری ام اس برای فرد داده می‌شود، ممکن است از وی پرسیده شود که این بیماری در خانواده وی وجود دارد یا نه اما هنوز مدرکی دال بر این که ام اس یک بیماری ارثی است، پیدا نشده است.
با توجه به علائم بیماری ام اس که ممکن است در فرد دیده شود، پروسه تشخیص و درمان به سرعت شروع می‌شود تا فرد بتواند هر چه سریع‌تر از پیشرفت بیشتر و علائم شدیدتر این بیماری جلوگیری کند؛ اما چه علائمی برای بیماری ام اس شناخته شده است؟
بی حسی اندام ها از علائم ام اس
ام اس معمولاً اولین بخش‌هایی را که تحت تأثیر قرار می‌دهد، عصب و نخاع بیمار است. این بخش‌ها، مراکز پیام بدن هستند و همین امر سبب می‌شود تا سیگنال‌های ناقصی به بخش‌های مختلف بدن برسد. حتی در صورتی که آسیب به نخاع و مغز شدید باشد، ممکن است این سیگنال‌ها اصلاً ارسال نشوند و بخشی از بدن فلج شود. بی حسی و احساس تنگی از شایع‌ترین علائمی است که در بیماری ام اس دیده می‌شود. در اوایل ایجاد این بیماری، بی حس شدن انگشتان دست و پا، صورت و بازوها شایع است.
مشکلات بینایی و علائم این بیماری
از دیگر علائم رایجی که در این بیماری به چشم می‌خورد، مشکلات بینایی است. ام اس سبب التهاب اعصاب بینایی می‌شود و این امر دید مرکزی را دچار اختلال می‌کند. در اوایل، مشکلاتی مانند تاری دید، دوبینی ایجاد شود و به مرور به سمت شدت بیشتر و نابینایی هم پیش می‌رود. گاهی اوقات به علت این که کاهش بینایی و اختلالات آن به آرامی ایجاد می‌شود، ممکن است فرد متوجه تغییرات نشود تا زمانی که اختلال در بینایی شدت یابد.
خستگی و ضعف بی دلیل از علائم ام اس
از دیگر علائمی که در بیماران ام اس بسیار رایج است، خستگی و ضعف بدون علت است. این مشکلات در 80 درصد مبتلایان و در مراحل اولیه بیماری به چشم می‌خورد. هنگامی که عصب‌های موجود در ستون فقرات ضعیف می‌شوند، خستگی مزمن ایجاد می‌شود.
این نوع خستگی با کمبود انرژی و کسالت‌های معمولی متفاوت است و معمولاً به یک باره اتفاق می‌افتد و ممکن است چندین هفته طول بکشد. از متداول‌ترین مشکلات آن ضعف در پاهای فرد بیمار است که گاهی اوقات احساس می‌کند اصلاً نمی‌تواند به راحتی روی پاهای خود بایستد.
اسپاسم عضلانی و درد از علائم بیماری ام اس
اسپاسم عضلانی و درد از دیگر عوارضی است که این بیماری به همراه دارد. دردهای مزمن در تعداد زیادی از افراد مبتلا به بیماری ام اس دیده می‌شود. اسپاسم عضلانی گاهی اوقات اتفاق می‌افتد و باعث می‌شود تا فرد مشکلات حرکتی را در دوره‌های مختلفی تجربه کند. گرفتگی عضلات باعث می‌شود تا نتوان به راحتی حرکات معمول را انجام داد. درد عضلات در این مواقع زیاد است و برخی مواقع شدید و طولانی مدت خواهد بود.
عدم تعادل و سرگیجه از دیگر علائم ام اس
افرادی که دچار بیماری ام اس هستند، احساس سرگیجه را بارها در طول روز ممکن است تجربه کنند. سرگیجه نه تنها خود یک مسئله آزار دهنده است بلکه ممکن است باعث عدم تعادل در فرد شود. معمولاً هنگامی این افراد دچار سرگیجه می‌شوند که ایستاده اند. نداشتن تعادل کافی و سرگیجه باعث می‌شود تا فرد نتواند تحرک کافی برای انجام کارهای خود را داشته باشد. حتی فرد در هنگام راه رفتن تلوتلو بخورد و نتواند بر روی حرکات خود احاطه کامل داشته باشد.
تغییرات در خلق و خو و سلامت عاطفی از علائم بیماری ام اس
بیماری ام اس، می‌تواند زندگی فرد را دچار اختلال کند و این امر سبب می‌شود تا افسردگی و مشکلات اعصاب و روان به این بیماری اضافه شود. استرس زیادی به افراد مبتلا به بیماری ام اس وارد می‌شود و همین امر به مراتب مشکل را افزون می‌کند. این استرس باعث مسائل دیگر مانند تحریک پذیری، نوسانات خلق و خو و … می‌شود. این نوسانات به نام pseudobulbar شناخته می‌شود و علائمی مانند گریه‌ها و خنده‌های غیرواقعی است.
معمولاً درمان این مشکلات نیاز به درمان‌های طولانی مدت و راهکارهای مختلف روانشناسی و روان‌پزشکی دارد.
تماس با ما 02128428280 داخلی 1
مشکلات شناختی از دیگر علائم ام اس
عملکرد شناختی افرادی که بیماری ام اس دارند، اختلال دارد و مشکلاتی از قبیل، عدم تمرکز، مشکلات در سازمان یافتگی، افسردگی و مشکلات عاطفی، کمبود حافظه و فراموشی، مشکلات زبان، سخن گفتن و بلع و بسیاری موارد دیگر از علائم بیماری ام اس است که با توجه به آن‌ها می‌توان این بیماری را تشخیص داد و برای معاینات بیشتر به پزشک مراجعه کرد.
تشنج و علائم بیماری ام اس
همان‌طور که گفته شد بیماری ام اس به عصب‌ها و مراکز عصبی مرکزی آسیب می‌زند. همین امر نیز سبب بروز تشنج در فرد می‌شود. البته تشنج همیشه و در همه افراد بروز نمی‌کند، بلکه در صورتی که سیستم ایمنی بدن به اعصاب و نورون‌ها حمله کند، ممکن است باعث ایجاد تشنج و عوارض ناشی از آن شوند.
سایر علائم بیماری ام اس
هر چند علائم این بیماری در همه افراد یکسان و با یک شدت نیست، ولی در صورتی که احساس می‌کنید تعداد زیادی از این علائم را دارید و به مرور رشد بیشتری دارند، باید هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید و برای بررسی بیشتر اقدام کنید. علائمی که در بیماران بروز می‌کند، بستگی به این دارد که کدام قسمت از بدن تحت تأثیر این بیماری قرار می‌گیرد. سایر علائم بیماری، شامل موارد زیر است:
- مشکلات بلع
- مشکلات تنفسی
- تکان غیرقابل کنترل بدن و اندام ها
- مشکلات شنوایی
- اختلال در کنترل ادرار و مدفوع
- اسهال مداوم و استفراغ
این علائم به مرور ممکن است شدید شود و ممکن است تغییر کند و از نوعی به نوع دیگر تبدیل شود.
تشخیص بیماری ام اس چگونه انجام می‌گیرد؟
پزشک ابتدا با بررسی علائمی که وجود دارد احتمال بیماری را می‌دهند. در مراحل بعد برای تشخیص دقیق‌تر، پزشک بررسی‌هایی را شامل ام آر ای مغزی، تغییرات فشارخون، بررسی مثانه، آزمون تخت شیب‌دار و … انجام می‌دهد تا از بیماری اطمینان پیدا کند. البته تنها راهی که می‌توان به صورت قطعی بیماری ام اس را تشخیص داد، بررسی بافت‌های مغز است که دچار آسیب شده باشند یا نه.
آیا پیشگیری از ام اس ممکن است؟
بیماری ام اس یکی از بیماری‌هایی است که هیچ درمان مشخص و کاملی برای آن وجود ندارد. به همین علت بهتر است قبل از بروز آن به فکر راه چاره بود و از این بیماری پیشگیری کرد.
هر چند تأثیر وراثت در این بیماری کم است اما افرادی که در خانواده و نزدیکان خود این بیماری را داشته‌اند، استرس مبتلا شدن به آن را دارند. بهتر است بدانید که نه علت این بیماری و نه روش پیشگیری از بیماری ام اس برای دانشمندان ناشناخته است؛ اما احتمالاتی برای جلوگیری از بروز این بیماری‌ها وجود دارد که شامل موارد زیر است.
- سطح ویتامین دی بدن می‌تواند در بروز بیماری تأثیر داشته باشد. بر اساس پژوهش‌های انجام شده، سطح بالای ویتامین دی احتمالاً از ام اس جلوگیری می‌کند. از این رو بهتر است برای کاهش احتمال ابتلا به این بیماری، سطح ویتامین دی خود را در طول دوره زندگی متعادل نگه دارید و سعی کنید با آفتاب گرفتن و مصرف قرص ویتامین دی در صورت لزوم، ویتامین دی بدن خود را تأمین کنید.
- برخی از تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف قهوه، ممکن است از بروز بیماری ام اس جلوگیری کند. به عنوان مثال، کسانی که مقدار زیادی قهوه مصرف می‌کنند، به میزان قابل توجهی درصد ابتلا به این بیماری در آن‌ها کمتر است.
درمان و پیشگیری از بیماری ام اس در مراحل بروز آن
هر چند درمانی قطعی برای بیماری ام اس وجود ندارد، اما می‌توان شدت حملات و بازه زمانی بین آن‌ها را به مراتب کمتر کرد. از این رو داروهایی که برای این بیماران تجویز می‌شود، در اصل برای جلوگیری از پیشرفت بیماری است و تا حدودی سبب درمان علائم موجود می‌شود. با توجه به این که بیماری در چه قسمتی از بدن پیشرفت بیشتری دارد و اثرگذاری آن بیشتر است، درمان‌های دارویی متفاوتی ممکن است برای بیمار در نظر گرفته شود. همچنین سبک زندگی و کاهش استرس و اضطراب در این افراد سبب می‌شود تا بتوانند راحت‌تر با بیماری کنار آیند و روند پیشرفت آن را کاهش دهند.
بسیاری از افراد هم هستند که با مدیریت بیماری ام اس به راحتی زندگی معمولی دارند و می‌توانند با بیماری خود کنار آیند. جالب است بدانید که این افراد به درمان‌ها و داروهای موجود برای این بیماری نیز، واکنش بهتری نشان می‌دهند و اثر مثبت دارو بر روی آن‌ها به مراتب بیشتر است. پس بهترین راه‌حل برای افرادی که مشکل ام اس دارند، روحیه بهتر است تا بتواند با بیماری کنار آید.
ثبت ديدگاه